به بهانه بازگشایی مدارس
بازگشایی مدارس را به کلیه دانش آموزان تبریک عرض می کنم و امیدوارم که سالی سرشار از موفقیت برای تحصیل خود فراهم سازند .
شیوع اضطراب امتحان
کودکان از ابتدای ورود به مدرسه و زمانی که کلاس اول را شروع می کنند هیچ ترس ودلهره ای از امتحان ندارند و روز امتحان برای آنها هیچ تفاوتی با دیگر روزهای مدرسه ندارد . اما متاسفانه والدین ، مربیان ، آموزگاران ، هم کلاسی ها و دیگر اطرافیان اند که کودکان را نسبت به امتحان آشفته و پریشان می کنند ، تا حدی که د رسالهای بعد تحصیل دچار چنان اضطرابی می شوند که گاهی از درس و کلاس و مدرسه هم بیزار می گردند . داشتن کمی اضطراب در روزهای امتحان لازم و طبیعی است ، زیرا موجب حرکت ، نشاط و پویایی و انگیزه دانش آموز برای یادگیری و درس خواندن می شود . اما اگر این اضطراب و نگرانی از حد عادی خود تجاوز کند ، باعث ناتوانی و ضعف دانش آموز ، فراموش کاری های زودگذر ، خطاهای ادراکی ، حواس پرتی ، درگیری های ذهنی ، عدم تمرکز ، هیجان بیش از اندازه و به دنبال آن کاهش عملکرد تحصیلی او می شود .
اضطراب امتحان معمولا بین سنین 11-10سالگی ، یعنی زمانی که دانش آموزان در مقطع ابتدایی درس می خوانند ، آغاز می شود و چنان چه در صدد مقابله و رویایی با آن بر نیایند با بالا رفتن مقطع تحصیلی آنان ، افزایش می یابد .
عوامل به وجود آورنده اضطراب امتحان
1-عوامل فردی : مانند انتظار بیش ازتوان خود ، ضعف اعتماد به نفس ، کم بودن انگیزه موفقیت ، تفکر منفی در باره توانایی ها و ا ستعدادهای خود، احساس رقابت بیش از اندازه ، عدم آمادگی و برنامه ریزی لازم برای امتحان و عدم تمرکز بر درس خواندن .
2-عوامل خانوادگی : مانند : سخت گیری های بیش از اندازه ، عدم حمایت و تشویق کودکان ، داشتن الگوها و والدینی مضطرب و پریشان ، تاثیر اختلافات و نابسامانی های خانوادگی در روزهای امتحان ، ایجاد رقابت های غیر منطقی بین فرزندان خود و تهدیدهای بی مورد والدین.
3-عوامل مدرسه ای : مانند: انتظارات بالای آموزگاران ، محیط نامناسب امتحان ، مقررات خشک و رسمی جلسات امتحان ، نوع سوالات و پرسش های امتحانی ، ایجاد رقابت های ناسالم بین دانش آموزان و توجیه نکردن دانش آموزان د رباره نحوه امتحان گرفتن.
روشهای کاهش اضطراب
دانش آموزان باید برای کاستن از شدت نگرانی و اضطراب امتحان به نکات زیر توجه کنند :
•وقت خود را تنظیم کنند ، خوب یاد بگیرند ، خوب تمرین کنند ، و از تنبلی ، دفع وقت و خیال پردازی بپرهیزند.
•مطالعه زیاد و جنبی در باره موضوعات درسی ، موجب اعتماد به نفس آنان می شود . هم چنین اگر مطالب بیشتری در باره مفاهیم و محورهای اصلی درسشان یاد بگیرند ، به سوالات امتحان با اطمینان بیشتری پاسخ خواهند داد.
•اعتماد به نفس خودشان را از طریق مطالعه مستمر د رطول سال تحصیلی و نه پرخوانی های شب امتحان تقویت کنند.
•از روش های آرام سازی و کاهش اضطراب ، مانند آرام سازی عضلانی ، حساسیت زدایی منظم و مثبت اندیشی برای حفظ آسودگی خود استفاده کنند.
عوامل موثر در کاهش اضطراب امتحان
الف : مطالعه موثر :
دانش آموزان باید به گونه ای مطالعه کنند و درس بخوانند که هر زمان به آن مطالب احتیاج داشتند ، بتوانند به راحتی آن را به خاطر بیاورند . مراحل مطالعه موثر عبارتند از :
1-پیش مطالعه : در این مرحله سعی کنند با مروری سطحی ، مجموعه مطالب کتاب را در ذهن نگه دارند .
2-سوال در آوردن : باکمی کنجکاوی سوالاتی را که در باره موضوع کتاب به ذهنشان می رسد بنویسند . این کار موجب توجه و تمرکز بیشتر آنان د رهنگام مطالعه کتاب می شود.
3-مطالعه متن کتاب : ضمن مطالعه دقیق کتاب ، سعی کنند نکات مهم آن را در آورند . برای این کار می توانند کنار مطالب مهم علامت بزنند، زیر آنها خط بکشند یا آنها را در دفتر یادداشت خود بنویسند.
4-نوشتن کلمات کلیدی : با یادداشت برداری و تمرکز بر مطالب مهم متن ، سعی کنند کلمات و واژگان کلیدی کتاب را به طور خاص در آورند . کلمات را طوری انتخاب کنند که با دیدن آنها به یاد موضوع درس بیفتند.
5-تفکر و تمرکز عمیق : یاد بگیرند که هنگام مطالعه و آموختن ، بر موضوع درسشان تمرکز کافی داشته باشند . آنها می توانند :
سوالهای کلی درس را در دفترچه شان یادداشت کنند .
با رسم نمودارها و اشکال مختلف ، اطلاعات خود را طبقه بندی کنند.
6-مرور و بازبینی : دوباره خوانی ، موجب درک بهتر دانش آموزان از متن درس می شود . سعی کنند در این مرحله بر نکاتی بیش تر تمرکز کنند که در مرحله اول آنها رامتوجه نشده اند . با استفاده از رنگها ی مختلف ، مطالب مهم و پر اهمیت کتاب و مطالبی را که ممکن است فراموش کنند طبقه بندی نمایند.
7-تعریف کردن متن درس : د راین مرحله سعی کنند مطالبی را که آموخته اند ، برای خودشان تعریف کنند یا حتی مثل یک امتحان کتبی بنویسند. توجه به وقت نیز می تواند آنها را نسبت به سرعت نوشتن خود آگاه کند.
8-پرسش هایی از متن درس خود در بیاورند و با نمره گذاری وتعیین زمان ، شروع به پاسخگویی کنند.

ب: عوامل محیطی مزاحم:
محیطی که دانش آموز در آنجا قصد مطالعه و آموختن درس هایش را دارد ، تاثیر زیادی بر روند و چگونگی یادگیری او می گذارد . والدین می توانند محرکهای اطراف فرزندشان را با توجه به موقعیت های زیر کنترل کنند.
•صدا: سعی کنیدمحرکهایی که در اطراف شما موجود است و موجب حواس پرتی فرزندتان می شود به حداقل برسانید.گروهی از دانش آموزان در مکان هایی که قدری سرو صدا باشد ، درس می خوانند و گروهی دیگر در مکانهای ساکت و آرام .
•محرکهای مزاحم : زمانی که فرزندتان قصد دارد برای چند ساعتی به مطالعه و تمرین بپردازد برروی تکه کاغذی بنویسید«لطفا مزاحم نشوید» و آن را برروی د راتاق او بچسبانید تا افراد خانواده تمرکز او را به هم نزنند.
•نور : نور کافی برای مطالعه 70-65 وات است این نور باید از سمت مخالف به روی دست دانش آموز بتابد . اگر از کتاب مطالعه استفاده می کند خیلی آن را به کتاب و دفترش نچسباند.
•گرمای اتاق : اگر هوای اتاق کمی خنک باشد بهتر از این است که کمی گرفته و گرم باشد.
•فضای اتاق : خوب است دانش آموز خودش رادر گوشه ای کوچک محصور نکند . فضای کافی برای درس خواندن ، تمری حل کردن و استراحت های کوتاه ، لازم و ضروری است . زمانی که دانش آموز مطالعه می کند ، خوب است هر چند دقیقه یک بار نگاهی به اطراف بیندازد تا چشمانش خسته نشوند.
•راحتی اتاق : میز تحریر و یک صندلی پشت بلند ، بهترین حالت را برای نشستن دانش آموز فراهم می کند . جای خیلی راحت و نرم برای مطالعه خوب نیست ، رختخواب برای خوابیدن است ، نه برای درس خواندن .
•وسایل مورد نیاز : تمام وسائل مورد نیاز دانش آموز از قبیل کتاب ، مداد ، فرهنگ لغات ، ماشین حساب و ….. باید در دسترس او باشد تا از بلند شدن مکرر ، و آوردن آنها و حواس پرتی های ناخودآگاه جلوگیری شود.
اقدامات پیشگیرانه قبل از امتحان :
•فقط یک قدم تا روز امتحان فاصله است . فکر کنید چگونه می توانید جلوی اضطراب درون دانش آموزتان را بگیرید . چه کار باید بکنید؟ جلوگیری ا زمضطرب شدن بهتر از آن است که اجازهدهیداضطراب امتحان فرندتان ار پریشان کند.اجازه ندهید نگرانی ، او را به ترس و وحشت بیندازد و تاثیری منفی بر روند کار و فعالیت وی بگذارد . نگران بودن ، هیچ کمکی به فرزندتان نمی کند.
•به فرزندتان بگویید که موفقیت های گذشته اش را بهخاطر آورد و به امتحان هایی که با موفقیت گذرانده است ، فکر کند . اگر توانسته است نمرات بالایی از آنها بگیرد ، حتما می تواند باز هم این کار را انجام دهد.
•به فرزندتان بگویید که چشم اندازی روش از آینده در ذهنش تجسم کند . به او یاد آوری کنید که آینده اش ارتباطی با چگونه امتحان دادن او ندارد . او امتحانات و آزمون های دیگری هم در پیش دارد . خیلی از دانش آموزان از یک یا دو واحددرسی نمره نمی آورند ، ولی بعد از تلاش مجدد می توانند به موفقیت های چشمگیری برسند.
•اجازه ندهید امتحان ها فرزند شما را تحت تاثیر فرار دهند.به او بگویید که یک امتحان نمی تواند از یک «کودن » یا یک «نابغه » بسازد . موقعیت و عملکرد او بستگی به مطالعه و تلاش او برای یادگیری بیش تر دارد.
•به جای مضطرب شدن ، خودش راموفق ببیند . مدام به خودش بگوید «من امتحانم را به خوبی خواهم داد »
روز امتحان :
•برای روز امتحان ، صبحانه ای مقوی و سبک برای فرزندتان فراهم کنید.
•قبل از امتحان کارهایی انجام دهید که موجب آرامش فکری فرزندتان می شود . در مواردی ، پرخوانی تا لحظات آخر ، تنها اضطراب و تشویش نوجوان را زیادتر می کند.
•به فرزندتان بگویید که کمی زودتر از معمول از خانه خارج شوند تا زودتر به محل امتحان برسد ونگران ندیر رسیدن به جلسه امتحان نشود.
•به او توصیه کنید با آن گروه از هم کلاسی هایش که موجب تشویش و پریشانی او می گردند، روبرو نشود.
•اگر احساس می کند تا شروع امتحان دچار اضطراب خواهد شد ، مجله یا روزنامه بخواند.
•جایی برای نشستن انتخاب کند که محرکات کم تری داشته باشد